Vật lý trị liệu phục hồi chức năng: Khi nào cần áp dụng?

Ngày nay, vật lý trị liệu phục hồi chức năng được sử dụng phổ biến trong điều trị nhiều bệnh lý nhờ tính an toàn và hiệu quả mang lại. Tuy nhiên, rất ít ai hiểu rõ vật lý trị liệu, phục hồi chức năng là gì và khi nào cần áp dụng.

1. Vật lý trị liệu là gì?

Vật lý trị liệu là phương pháp chữa bệnh không cần dùng thuốc. Bằng cách sử dụng các yếu tố vật lý như vận động cơ học, sóng âm, ánh sáng, nhiệt… tác động lên cơ thể người bệnh giúp cơ thể phục hồi các chức năng suy giảm, vật lý trị liệu hỗ trợ giảm đau và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

1.1. Vai trò của vật lý trị liệu

• Hỗ trợ giảm đau, giúp người bệnh giảm dần việc dùng thuốc điều trị để tránh các tác động bất lợi cho sức khỏe.
• Tránh nguy cơ phẫu thuật đau đớn.
• Cải thiện và phục hồi khả năng vận động sau chấn thương, bại liệt hay sau phẫu thuật, để người bệnh sớm trở lại sinh hoạt bình thường.
• Thường xuyên thực hiện các phương pháp vật lý trị liệu còn giúp phòng ngừa nhiều vấn đề sức khỏe liên quan đến tuổi tác.

1.2. Các hình thức, kỹ thuật vật lý trị liệu

Có rất nhiều hình thức/kỹ thuật vật lý trị liệu nhưng chủ yếu phân thành 2 nhóm chính như sau:

Vật lý trị liệu chủ động: Những bài tập được thiết kế để tập với công cụ đi kèm hoặc đơn giản là những bài tập như đi bộ, đạp xe…

Vật lý trị liệu bị động: Bao gồm trị liệu bằng nhiệt, trị liệu bằng ánh sáng hay nước, kích thích điện, dùng sóng âm, điều trị bằng siêu âm, nắn hoặc xoa bóp bằng tay… giúp giải phóng các áp lực chèn ép rễ dây thần kinh và đẩy nhanh quá trình tái tạo mô tổn thương.

Không chỉ có đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm, tất cả phòng khám ACC đều trang bị hệ thống vật lý trị liệu hiện đại với sự hỗ trợ của nhiều thiết bị tiên tiến như: Máy kéo giãn giảm áp cột sống DTS có hiệu quả tối ưu trong hội chứng đĩa đệm và thoái hóa cột sống; máy vận động trị liệu tích cực ATM2 giúp làm dịu các cơn đau, điều chỉnh xoay chiều cột sống thẳng hiệu quả; sóng xung kích Shockwave có tác dụng giảm đau và thúc đẩy quá trình phục hồi mô, tế bào.

Ngoài ra, ACC còn sử dụng thiết bị giảm áp Vertetrac và Cervico 2000, tia laser cường độ cao thế hệ thứ IV, là những giải pháp hỗ trợ điều trị dứt điểm các bệnh về xương khớp.

2. Phục hồi chức năng là gì?

Phục hồi chức năng là phương pháp giúp phục hồi khả năng vận động của các bộ phận trên cơ thể (tay, chân, cổ…) sau khi bị tổn hại bởi các chấn thương do tai nạn, đột quỵ hoặc bại liệt do biến chứng của bệnh lý xương khớp.

Phục hồi chức năng mang lại nhiều tác dụng tích cực, nhưng để đạt được điều này, người bệnh cần kiên trì luyện tập theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

2.1. Vai trò của phục hồi chức năng

Mục đích của phục hồi chức năng là có thể giúp người bệnh phục hồi khả năng vận động, có thể tự chăm sóc bản thân, giao tiếp bình thường và có cuộc sống tốt hơn. Ngoài ra, phương pháp này còn mang đến nhiều tác dụng tích cực khác như:

• Giúp tăng cường sức khỏe, đồng thời phòng ngừa bệnh tái phát sau điều trị cũng như ngăn ngừa nhiều biến chứng nguy hiểm do tổn thương gây ra.
• Giảm nguy cơ mắc các bệnh lý mãn tính như tiểu đường, ung thư, bệnh tim mạch.
• Giúp người bệnh suy nghĩ tích cực hơn, tinh thần thoải mái, hạn chế dấu hiệu căng thẳng, tâm lý tự ti để họ có thể tái hội nhập xã hội.

2.2. Các hình thức phục hồi chức năng

Phục hồi chức năng có 3 hình thức là phục hồi chức năng tại bệnh viện, trung tâm; phục hồi tại nhà; phục hồi trong cộng đồng. Khi thực hiện, sẽ kết hợp nhiều phương pháp phục hồi chức năng với nhau để mang lại hiệu quả toàn diện.

Các phương pháp phục hồi chức năng thông dụng gồm:

• Vật lý trị liệu.
• Vận động trị liệu.
• Tâm lý trị liệu.
• Ngôn ngữ trị liệu.
• Hoạt động trị liệu.

Hiện nay, liệu trình phục hồi chức năng Pneumex PneuBack hiện đại tại phòng khám ACC được các chuyên gia đánh giá cao. Với phác đồ điều trị gồm 7 bước cùng sự hỗ trợ của các trang thiết bị tiên tiến như thiết bị rung PneuVibe Pro, bàn giảm áp xung động PneuVibro, ghế tập phục hồi cơ bắp PneuBack Chair, liệu trình Pneumex PneuBack giúp tăng cường sức mạnh các nhóm cơ bị yếu, phục hồi chức năng vận động hiệu quả.

3. Vật lý trị liệu phục hồi chức năng khuyên dùng cho bệnh lý nào?

Vật lý trị liệu - phục hồi chức năng có thể hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý về cơ xương khớp, thần kinh, tim mạch…

Thông thường, vật lý trị liệu - phục hồi chức năng thường được chỉ định cho các đối tượng sau:

• Mắc các bệnh về xương khớp: Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ hoặc cột sống lưng, viêm cột sống, vẹo cột sống, thoái hóa khớp, viêm khớp, hội chứng ống cổ tay, viêm đa rễ, liệt thần kinh ngoại biên…
• Tổn thương về thần kinh - cơ: Điển hình như bại não, chấn thương sọ não, đột quỵ, viêm màng não, tổn thương tủy sống.
• Dị tật bẩm sinh, rối loạn di truyền.
• Người đang gặp phải các chấn thương: Trật khớp, giãn dây chằng khớp gối, căng dãn cơ bắp…
• Phục hồi chức năng sau tai biến: Bệnh nhân sau tai biến, khi sức khỏe tạm ổn định thì nên tập phục hồi chức năng càng sớm càng tốt để giúp những bộ phận đã tổn thương có thể khôi phục lại chức năng vốn có. Nhờ đó, người bệnh có sức khỏe tốt và hoạt động, sinh hoạt bình thường. Tham khảo một số bài tập TẠI ĐÂY.
• Phục hồi sau khi phẫu thuật: Phẫu thuật kết hợp xương, phẫu thuật dây chằng khớp gối, thay khớp gối, háng nhân tạo hay các phẫu thuật liên quan đến thần kinh cột sống, não…
• Mắc các bệnh lý về hô hấp: Hen phế quản, tắc nghẽn phổi, viêm phổi.
• Mắc các bệnh mãn tính: Đái tháo đường, tăng huyết áp, đau dạ dày, viêm tụy mãn tính.

Xem ngay hành trình phục hồi chức năng sau đột quỵ của anh Lương Quốc Thành:

Ngoài ra, người thường xuyên mất ngủ, ngủ không sâu giấc, đau đầu, đau nửa đầu, trầm cảm, tự kỷ cũng có thể áp dụng các phương pháp vật lý trị liệu - phục hồi chức năng để cải thiện.

Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể áp dụng phương pháp này. Để tập vật lý trị liệu - phục hồi chức năng, người bệnh cần thăm khám để bác sĩ hiểu rõ tình trạng bệnh, sau đó mới chỉ định có nên áp dụng hay không.

4. Có thể tập vật lý trị liệu & phục hồi chức năng tại nhà được không?

Có không ít người tự tập vật lý trị liệu phục hồi chức năng tại nhà sau khi tham khảo qua các thông tin trên các trang thông tin điện tử hay qua mạng xã hội. Tuy nhiên, cách này chỉ áp dụng với các bài tập đơn giản và đối tượng bị chấn thương nhẹ. Ngoài ra, hiệu quả khi tập vật lý trị liệu, phục hồi chức năng tại nhà thường không cao do người bệnh lựa chọn bài tập chưa phù hợp, tập không đúng cách, không đúng thời gian.

Lưu ý, với các đối tượng phục hồi chức năng sau phẫu thuật, mắc các bệnh lý xương khớp nghiêm trọng… tuyệt đối không nên tự ý tập tại nhà vì có thể gây phản ứng ngược, dẫn đến những chấn thương nghiêm trọng.

Để đạt hiệu quả phục hồi cao, tốt nhất người bệnh nên thăm khám, tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ kết hợp trị liệu thần kinh cột sống và tập vật lý trị liệu - phục hồi chức năng, dưới sự hỗ trợ của nhiều thiết bị hiện đại và có chuyên viên hướng dẫn, giám sát.

Vật lý trị liệu phục hồi chức năng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe cộng đồng. Nếu gặp vấn đề về sức khỏe xương khớp, hạn chế vận động, người bệnh nên chủ động tập vật lý trị liệu và phục hồi chức năng tích cực, càng sớm càng tốt để sớm quay trở lại cuộc sống bình thường.