Trong chương trình Hóa học lớp 11 các em sẽ được làm quen với một loại hợp chất hữu cơ quan trọng là Phenol. Qua bài viết dưới đây, Marathon Education sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về Phenol, giải thích hiện tượng xảy ra của phản ứng Phenol Br2 và một số cách giải bài tập vận dụng cho hợp chất này.
Phenol là gì?
Cấu tạo phân tử
Phenol là hợp chất hữu cơ mà trong phân tử có nhóm OH liên kết trực tiếp với nguyên tử C của vòng benzen. Công thức hóa học của Phenol là C6H5OH. Đây được xem là một hợp chất hữu cơ thơm độc hại, cấm dùng trong thực phẩm và dễ làm bỏng da khi tiếp xúc.
Cấu tạo phân tử của Phenol:
Tính chất vật lý
Hợp chất Phenol có một số tính chất vật lý như sau:
- Tồn tại dưới dạng dạng tinh thể không màu, có mùi đặc trưng và nóng chảy ở 43°C.
- Khi để phenol ở ngoài không khí một thời gian dài thì dễ bị oxy hóa một phần (có màu hồng) và bị tan chảy do hấp thụ hơi nước.
- Phenol tan trong một số hợp chất hữu cơ, ít tan trong nước lạnh nhưng lại tan vô hạn trong nước ở nhiệt độ trên 66°C.
Tính chất hóa học
Tác dụng với kim loại kiềm:
Phản ứng xảy ra thường được dùng để phân biệt phenol với anilin.
Tác dụng với bazơ
Khi tác dụng với bazơ mạnh tạo thành muối phenolat
Phản ứng Phenol Br2 có hiện tượng gì?
Khi cho phenol phản ứng với Br2, dung dịch Br2 sẽ bị mất màu nâu đỏ và dần xuất hiện kết tủa trắng, chính là 2,4,6 - tribromphenol.
Phương trình phản ứng Phenol Br2:
Trong trường hợp phenol tác dụng với dung dịch Br2 dư thì kết tủa trắng sẽ dần chuyển sang màu vàng.
Bài tập vận dụng phản ứng Phenol Br2
Bài tập 1: Cho phenol tác dụng với dung dịch Br2 (theo tỉ lệ số mol tương ứng là 1:3). Sau quá trình phản ứng thu được một hỗn hợp X bao gồm các sản phẩm có khối lượng là 5,74 gam. Sau đó, cho X tác dụng với dung dịch NaOH đặc (nóng, dư, có áp suất cao). Số mol NaOH đã phản ứng gọi là a mol, biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của a là?
Hướng dẫn:
Hỗn hợp X gồm:
- HO-C6H2-Br3: x mol
- HBr: 3x mol
C6H5OH + 3Br2 → C6H2Br3OH + 3HBr
ĐLBTKL: 5,74 = 331x + 81.3x → x =0,01 molHỗn hợp X tác dụng với NaOH:
C6H2Br3OH + 7NaOH → 3NaBr + C6H2O4Na4 + 4H2O
HBr + NaOH → NaBr + H2O
nNaOH = a = 7x + 3x = 10x = 10.0,01 = 0,1 mol
Bài tập 2: Cho dung dịch Y phản ứng với nước brom (dư) chứa 5,4g chất đồng đẳng của phenol đơn chức, thu được 17,25g hợp chất chứa ba nguyên tử brom trong phân tử (giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn). Công thức phân tử chất đồng đẳng của phenol là gì?
Hướng dẫn:
Gọi số mol Br2 là x mol
C6H5OH + 3Br2 → C6H2Br3OH + 3HBr
Áp dụng BTKL:
5.4 + 160x = 17.25 + 81x
→ x = 0,15 → nY = 0,05 mol
→ MY = 5,4/0,05 = 108
→ Dung dịch Y là: C7H7OH
Tham khảo ngay các khoá học online của Marathon Education
Trên đây là chia sẻ của team Marathon Education về những kiến thức cơ bản của Phenol và phản ứng Phenol Br2. Các em hãy nắm vững về các tính chất của hợp chất này, cũng như thường xuyên tham gia các lớp học trực tuyến tại Marathon để có thể đạt được điểm số cao trong các lần kiểm tra. Chúc các em học tập hiệu quả và đạt được nhiều thành tích cao như mong đợi!
