Mâm cúng mùng 1 Tết là một phần quan trọng trong văn hóa Tết Nguyên Đán của người Việt. Vậy mâm cơm cúng mùng 1 Tết gồm những gì để đúng phong tục? Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn cách bày trí mâm cúng đẹp, ý nghĩa và phù hợp theo từng vùng miền, giúp gia đình bạn đón năm mới trọn vẹn nhất!
Khám phá loạt chương trình săn Sale Tết, khuyến mãi Tết 2025 nhằm tri ân khách hàng gắn bó với Điện Thoại Vui tại đây:
Mâm cúng mùng 1 Tết 2025 có ý nghĩa gì?
Mâm cúng mùng 1 Tết là một phong tục lâu đời, thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên. Đây là dịp để gia đình tưởng nhớ những người đã khuất. Bày tỏ lòng biết ơn và cầu mong sự phù hộ cho một năm mới an lành, thịnh vượng.
Ngoài ý nghĩa tâm linh, mâm cúng còn tượng trưng cho sự khởi đầu tốt đẹp. Những món ăn được chuẩn bị chu đáo không chỉ mang giá trị văn hóa. Đây còn là lời cầu chúc cho hạnh phúc, tài lộc và sức khỏe.
Mâm cơm cúng mùng 1 tết gồm những gì?
Mâm cơm cúng mùng 1 Tết đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nét đẹp truyền thống và tâm linh của người Việt. Tùy thuộc vào phong tục từng vùng miền, mâm cơm có sự khác biệt. Nhưng tất cả đều mang ý nghĩa cầu mong một năm mới an lành, hạnh phúc.
Dưới đây là những món ăn đặc trưng trong mâm cúng mùng 1 Tết:
- Gà luộc
- Thịt lợn
- Giò lụa
- Chả quế
- Xôi gấc
- Chân giò hầm măng
- Bóng thả
- Miến dong
- Mọc nấm thả
- Nem lụi
- Bò nướng sả ớt
- Heo quay
- Gà quay
- Bò nấu thưng
- Củ cải kho nạc heo
- Thịt bò ngâm nước mắm
- Thịt heo ngâm nước mắm
- Cuốn bánh tráng với rau sống
- Thịt gà trộn rau răm
- Vả trộn
- Măng trộn
- Mít trộn
- Bánh ngũ sắc
- Bánh phục linh
- Bánh sen tán
- Bánh in bột nếp
- Chả giò chiên
- Lạp xưởng tươi
- Gỏi gà luộc xé phay
- Kiệu
- Bánh tét (ngọt, dừa, nếp cẩm)
- Thịt kho trứng
- Canh khổ qua
- Rau củ xào chay (cà rốt, bắp non, nấm, cải thảo)
- Đậu hũ (chiên xù, xào nấm, tứ xuyên)
- Canh nấm chay
- Xôi (đậu xanh, gấc, lá dứa)
Từ danh sách có thể thấy sự đa dạng các món ăn trong mâm cơm cúng mùng 1 Tết. Cùng khám phá chi tiết mâm cúng ở các miền và cả mâm cúng chay để hiểu rõ hơn về phong tục này.
Mừng xuân mới đón tết vui. Xem ngay ưu đãi sale Tết Điện Thoại Vui siêu khủng tại đây bạn nhé
Mâm cúng mùng 1 miền Bắc
Mâm cúng mùng 1 Tết ở miền Bắc thường rất đầy đủ và tỉ mỉ, với các món ăn tượng trưng cho sự thịnh vượng và đủ đầy. Một mâm cỗ chuẩn miền Bắc thường có 4 đĩa và 4 bát, tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa và bốn phương. Tuy nhiên, ở những gia đình cầu kỳ hơn, có thể chuẩn bị đến 6 hoặc 8 đĩa và 6 hoặc 8 bát.
Trong đó, 4 đĩa chính gồm có 1 đĩa gà luộc, 1 đĩa thịt lợn, 1 đĩa giò lụa và 1 đĩa chả quế. Đặc biệt, không thể thiếu một đĩa xôi gấc với sắc đỏ tươi mang hàm ý cầu mong một năm mới may mắn, an lành.
4 bát thường bao gồm 1 bát chân giò hầm măng, 1 bát bóng thả, 1 bát miến dong và 1 bát mọc nấm thả. Chân giò được chọn từ miếng giò có phần nạc và mỡ đều, giữa bát có một miếng thịt ba chỉ vuông vức. Khía thành bốn phần để nở đều bốn góc, tượng trưng cho sự trọn vẹn.
Đặc biệt, ở miền Bắc có quan niệm không sát sinh vào ngày mùng 1 Tết. Vì thế, các món ăn trong mâm cúng đều được chuẩn bị sẵn từ trước. Thể hiện sự tôn kính và nghi lễ trang trọng trong ngày đầu năm.
Đừng bỏ lỡ dịp sở hữu điện thoại cũ đẹp như mới giá rẻ vào dịp Tết này
[dtv_product_related category='may-cu/dien-thoai-cu']
Mâm cúng mùng 1 miền Trung
Mâm cúng mùng 1 Tết miền Trung thường mang đậm nét đặc trưng với sự kết hợp giữa các món ăn khô và món nước. Các món ăn ở đây thường có gia vị đậm đà hơn. Những món mặn nổi bật như nem lụi, bò nướng sả ớt, heo quay, gà quay, bò nấu thưng và củ cải kho nạc heo.
Ngoài ra, các món ăn như thịt bò, thịt heo ngâm nước mắm cũng không thể thiếu trong mâm cúng miền Trung. Một điểm đặc biệt của mâm cỗ miền Trung là sự xuất hiện của món cuốn, với bánh tráng và rau sống cuốn được ưa chuộng. Các món trộn như thịt gà trộn rau răm, vả trộn, … là những món khai vị phổ biến.
Cuối cùng, mâm cúng miền Trung thường kết thúc bằng các món tráng miệng. Ví dụ như bánh ngũ sắc, bánh phục linh, bánh sen tán hay bánh in bột nếp. Những chiếc bánh này được nặn hình trái cây, mang lại sự hấp dẫn và nghệ thuật trong từng chi tiết.
Mâm cúng mùng 1 Tết miền Nam
Mâm cúng mùng 1 Tết miền Nam tuy đơn giản nhưng lại phản ánh sự trù phú và màu mỡ của vùng đất này. Món ăn trong mâm cỗ miền Nam rất phong phú và không quá khắt khe về một chuẩn mực cụ thể.
Các món ăn phổ biến như chả giò chiên, lạp xưởng tươi, gỏi gà luộc xé phay và kiệu đều là những lựa chọn quen thuộc. Đặc biệt, không thể thiếu các loại bánh tét như bánh tét ngọt, bánh tét dừa hay bánh tét mặn.
Hai món ăn đặc trưng khác của mâm cúng miền Nam là thịt kho trứng và canh khổ qua. Những món này mang ý nghĩa cầu mong một năm sung túc và thể hiện sự đầm ấm, đoàn viên trong ngày đầu năm.
Mâm cúng chay mùng 1 Tết
Đối với những gia đình theo Phật giáo hoặc những người không muốn sát sinh. Mâm cúng chay là sự lựa chọn phổ biến trong ngày đầu năm. Mâm cúng chay mùng 1 Tết giúp thể hiện lòng thành kính đồng thời duy trì phong tục ăn chay lành mạnh.
Mâm cúng chay thường bao gồm những món ăn đơn giản nhưng đầy đủ dưỡng chất. Một số món phổ biến như rau củ xào chay, với các nguyên liệu như cà rốt, bắp non, nấm và cải thảo. Đậu hũ là món ăn không thể thiếu, như đậu hũ chiên xù, đậu hũ xào nấm hay đậu hũ tứ xuyên.
Canh nấm chay cũng thường xuất hiện trong mâm cúng chay, với sự kết hợp của nấm và rau củ. Cuối cùng, món xôi luôn có mặt trong mâm cúng Tết. Ví dụ như xôi đậu xanh, xôi gấc hay xôi lá dứa, mang ý nghĩa may mắn và đủ đầy.
Có thể thấy mâm cơm cúng mùng 1 Tết là sự kết hợp hài hòa giữa các món ăn đặc trưng theo từng vùng miền. Mỗi món ăn không chỉ mang ý nghĩa về mặt tâm linh mà còn thể hiện ước mong một năm mới an lành, thịnh vượng.
Cách bày mâm cúng mùng 1 Tết chuẩn, đẹp
Để mâm cúng mùng 1 Tết vừa trang trọng lại vừa đẹp mắt, việc bày trí là rất quan trọng. Một mâm cúng chuẩn còn thể hiện lòng thành kính với tổ tiên trong ngày Tết. Hãy cùng tìm hiểu cách bày để có một mâm cúng tươm tất cho ngày đầu năm mới.
Mâm cúng mùng 1 Tết ngoài sân
Để thực hiện đúng cách, mâm cúng mùng 1 Tết ngoài sân cần chuẩn bị chu đáo và tuân thủ các quy tắc nhất định.
Đồ dùng cần chuẩn bị:
- Mâm cúng: Chọn mâm nhỏ làm từ tre hoặc gỗ, kích thước khoảng 30x30cm, trang trí hoa và lá cây.
- Bát đĩa: Bao gồm bát đựng rượu, nước, muối, đèn, và hoa.
- Rượu, nước, muối: Được dùng để cúng và xua đuổi tà ma, tạo không gian linh thiêng.
- Đèn và nến: Thắp sáng mâm cúng, tạo không khí trang trọng.
- Hoa và lá cây: Chọn theo ý nghĩa từng dịp cúng, góp phần tăng phần tươi mới và linh thiêng.
- Thức ăn và đồ uống: Chuẩn bị các món ăn cầu may mắn, sung túc.
Quy tắc khi cúng:
- Làm sạch và dọn dẹp khu vực cúng trước khi bắt đầu.
- Đặt mâm cúng hướng về phía Đông hoặc Tây Nam theo quan niệm của dân gian.
- Tôn trọng vật phẩm và các vị thần linh trong suốt quá trình cúng.
- Sau khi cúng xong, thu dọn các vật phẩm và dọn sạch khu vực cúng.
Cách bày trí mâm cúng:
- Vị trí: Đặt mâm cúng ở trung tâm sân hoặc ngoài hiên.
- Bày trí: Các món ăn được sắp xếp đối xứng, xung quanh mâm cúng có thể bố trí các vật phẩm như gà luộc, hoa tươi, bánh kẹo, trà, rượu, bia, nước, và giấy tiền vàng mã.
- Gà luộc: Đặt ở đầu bàn cúng, kèm theo bình hoa và đĩa bánh kẹo.
- Chén xôi, chè: Bố trí xung quanh mâm cúng để tạo không gian đẹp và thiêng liêng.
Việc bày trí mâm cúng ngoài sân đúng cách không chỉ thể hiện sự tôn kính mà còn mang lại không khí linh thiêng, an lành cho gia đình trong năm mới.
Mâm cúng mùng 1 Tết trong nhà
Việc bày mâm cúng mùng 1 Tết trong nhà cũng đòi hỏi sự chuẩn bị chu đáo và có những quy tắc riêng để đảm bảo mâm cúng được thực hiện trang trọng và đầy đủ.
Đồ dùng cần chuẩn bị:
- Mâm cúng: Chọn mâm làm từ tre hoặc gỗ, có thể lớn hơn so với mâm cúng ngoài sân để chứa đủ các món ăn.
- Bát đĩa: Bao gồm các bát đựng rượu, nước, muối, nến, hoa và chân hương.
- Rượu, nước, muối: Dùng để xua đuổi tà ma và tẩy uế, đồng thời mang lại may mắn cho gia đình.
- Đèn và nến: Được sử dụng để chiếu sáng, tạo không gian trang nghiêm cho buổi lễ.
- Hoa và trái cây: Lựa chọn những loài hoa tươi đẹp, thể hiện sự tôn kính và thành kính đối với tổ tiên.
- Thức ăn và đồ uống: Những món ăn truyền thống, đặc trưng của ngày Tết, thường có mặt trên mâm cúng trong nhà.
Quy tắc khi cúng:
- Dọn dẹp sạch sẽ không gian bày mâm cúng để giữ không khí trong lành, trang nghiêm.
- Đặt mâm cúng ở nơi trang trọng, thường là trên bàn thờ hoặc trên một mặt phẳng cao, tránh nơi thấp hoặc quá gần cửa ra vào.
- Trong suốt quá trình cúng, cần giữ im lặng và tôn trọng các nghi thức, không làm ồn ào hay mất trật tự.
Cách bày trí mâm cúng trong nhà:
- Mâm cúng: Đặt mâm ở vị trí trung tâm hoặc ở bàn thờ gia tiên, cách xa cửa ra vào để tạo không gian yên tĩnh.
- Bày trí các món ăn: Các món ăn được sắp xếp một cách ngay ngắn, đối xứng và theo thứ tự trang trọng. Thường có gà luộc, bánh chưng, xôi, mứt Tết và các món ăn truyền thống khác.
- Chân hương và nến: Đặt chân hương ở vị trí dễ thấy và nến ở phía trên để tạo ánh sáng, tạo không gian linh thiêng.
- Hoa và trái cây: Dùng hoa tươi và trái cây đẹp mắt để trang trí, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên.
Chuẩn bị và bày trí mâm cúng mùng 1 Tết không chỉ mang ý nghĩa tâm linh. Nó còn thể hiện sự kính trọng đối với tổ tiên, cầu mong cho một năm mới an lành, thịnh vượng.
Mâm cúng mùng 1 Tết 2025 nên thực hiện vào giờ nào?
Theo phong tục truyền thống, mâm cúng sáng mùng 1 Tết nên được thực hiện vào khoảng 5 giờ đến 7 giờ sáng. Đây là thời gian mặt trời bắt đầu lên, khí trời trong lành, mang lại năng lượng tích cực cho cả năm. Cúng vào giờ này giúp gia đình đón nhận sự may mắn và tài lộc.
Ngoài ra, nên tránh cúng vào buổi tối, vì thời gian này không phù hợp cho các nghi lễ tâm linh. Cúng sớm sẽ tạo không khí trang nghiêm, đúng với tinh thần cầu nguyện của Tết Nguyên Đán.
Văn khấn khi cúng mùng 1 Tết 2025
Văn khấn mùng 1 Tết 2025 là một phần không thể thiếu trong lễ cúng gia tiên, thể hiện lòng thành kính và tri ân đối với tổ tiên, ông bà. Dưới đây là hai bài văn khấn phổ biến được sử dụng trong mâm cúng mùng 1 Tết.
Theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam
Bên dưới là bài khấn gia tiên ngày mùng 1 Tết theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam do NXB Văn hóa Thông tin xuất bản.
“Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sanh Di Lặc Tôn Phật
Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, bá thúc huynh đệ, đường thượng tiên linh, và các hương hồn nội tộc, ngoại tộc.
Hôm nay là ngày mồng 1 tháng Giêng năm ……, chúng con là:…… hiện cư ngụ tại số nhà ……, ấp/ khu phố ….., xã/phường …………, quận/huyện ………, tỉnh/thành …………
Nay theo tuế luật, âm dương vận hành tới tuần Nguyên đán, mồng một đầu xuân, mưa móc thấm nhuần, đón mừng năm mới.
Con cháu tưởng niệm ân đức tổ tiên như trời cao biển rộng, khôn đem tấc cỏ báo đáp ba xuân.
Do đó, chúng con cùng toàn thể con cháu trong nhà sửa sang lễ vật, oản quả hương hoa kính dâng trước án.
Kính mời các cụ Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, bá thúc đệ huynh, cô di tỷ muội, nam nữ tử tôn nội ngoại, cúi xin thương xót con cháu, linh thiêng giáng về linh sàng, phù hộ độ trì con cháu, năm mới an khang, mọi bề thuận lợi, sự nghiệp hanh thông, bốn mùa không hạn ách nào xâm hại, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Tín chủ chúng con đồng tâm kính mời các vị vong linh, tiền chủ, hậu chủ ở trong đất này cùng về hâm hưởng, phù hộ cho chúng con được bách sự như ý, vạn sự cát tường.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)”
Sau khi hoàn thành bài khấn, gia chủ cần tỏ lòng thành kính tổ tiên. Cầu mong một năm mới may mắn, an lành thông qua mâm cúng mùng 1 Tết.
Theo Tập văn cúng gia tiên
Bên dưới là bài khấn gia tiên ngày mùng 1 Tết theo Tập văn cúng gia tiên do NXB Văn hoá Dân tộc xuất bản.
“Hôm nay ngày....
Tức năm thứ năm mươi... Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Tại: Thôn... xã... huyện... tỉnh....
Tín chủ là:...... cùng toàn gia kính bái.
Nay nhân ngày lễ Nguyên đán.
Kính cẩn sắm một lễ gồm....
Gọi là lễ mọn lòng thành, kính dâng lên:
Đông trù Tư mệnh Táo phủ thần quân, bản gia tiên sư, bản viên thổ công, liệt vị tôn thần.
Trước linh vị của:
Hiển:
Hiển:
Hiển:
Và các vị tổ bá, tổ thúc, tổ cô, cùng các vong linh phụng thờ theo tiên tổ.
Kính cẩn thưa rằng:
Nay theo tuế luật
Mồng Một đầu xuân
Mưa móc thấm nhuần
Đón mừng Nguyên đán
Cháu con tưởng niệm
Nội ngoại tổ tiên
Kính cẩn dâng lên
Lễ nghi vật phẩm
Cúi xin chứng giám
Biểu lộ lòng thành
Thỉnh cáo tổ tiên linh
Cùng về âm hưởng
Tôn linh tại thượng
Phù hộ độ trì
Năm mới mọi bề
Yên vui khang thái
Cẩn cáo!”
Sau khi đọc xong, gia chủ thực hiện nghi thức dâng lễ vật với các bậc tiền nhân.
Chuẩn bị văn khấn khi cúng mùng 1 Tết 2025 là một phần quan trọng trong mâm cúng mùng 1 Tết đầu năm. Dù là theo văn khấn nào, hãy chú trọng đến từng chi tiết để tạo nên một lễ cúng trang trọng, đầy ý nghĩa.
Săn sale ngay mẫu củ cáp sạc giá tốt nhất mùa Tết năm nay nhé:
[dtv_product_related category='phu-kien/cu-cap-sac']
Xem thêm các sản phẩm củ cáp sạc
Lưu ý khi bày mâm cúng mùng 1 Tết 2025
Bày mâm cúng mùng 1 Tết không chỉ là một nghi thức truyền thống. Nó còn thể hiện lòng thành kính của gia chủ đối với tổ tiên, thần linh. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi bày mâm cúng mùng 1 Tết 2025 trang trọng và đúng đắn:
- Chọn vị trí bày mâm cúng: Mâm cúng cần được đặt ở nơi trang nghiêm, thường là trên bàn thờ gia tiên hoặc vị trí cao trong nhà. Điều này thể hiện sự tôn kính và trang trọng đối với các vị thần linh.
- Bày trí mâm cúng gọn gàng: Các món đồ trong mâm cúng nên được bày biện sạch sẽ, ngăn nắp. Điều này không chỉ giúp mâm cúng thêm phần đẹp mắt mà còn thể hiện lòng thành của gia chủ.
- Sắp xếp mâm ngũ quả: Mâm ngũ quả thường được đặt chính giữa bàn thờ, hướng về phía trước. Các món đồ khác như hương, hoa tươi, giấy tiền, vàng mã nên được đặt ở các vị trí hợp lý xung quanh mâm ngũ quả.
- Chuẩn bị gà từ chiều 30 Tết: Nếu gia đình có cúng gà, hãy chuẩn bị gà từ chiều 30 Tết. Điều này tránh cúng gà vào sáng mùng 1, vì theo quan niệm, việc này có thể không mang lại may mắn cho gia đình.
- Tránh cúng quá sớm: Mâm cúng nên được chuẩn bị vào sáng sớm ngày mùng 1, trước khi gia đình bắt đầu bước vào năm mới. Cúng quá sớm có thể không đem lại hiệu quả như mong đợi.
Chuẩn bị mâm cúng đúng cách thể hiện sự tôn trọng và thành kính, giúp bạn đón Tết với tâm trạng bình an, may mắn và sung túc.
Kết luận
Mâm cúng mùng 1 Tết là không thể thiếu để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và cầu may mắn cho năm mới. Việc chuẩn bị mâm cúng cẩn thận, đúng giờ và theo phong tục sẽ giúp gia đình đón một năm an lành, thịnh vượng. Theo dõi Điện Thoại Vui để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích cho dịp Tết này!
