Nấm linh chi, một thảo dược quý từ thiên nhiên được sử dụng lâu đời trong Đông y để tăng cường sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật. Ngoài những lợi ích được biết đến, nấm linh chi cũng có thể gây tác dụng phụ không mong muốn ở một số người. Uống nấm linh chi có mất ngủ không? Cùng ECO Pharma tìm hiểu rõ hơn ở bài viết sau.
Uống nấm linh chi có mất ngủ không?
Uống nấm linh chi có bị mất ngủ không? Cả y học cổ truyền và hiện đại đều không tìm thấy bằng chứng cho việc sử dụng nấm linh chi gây mất ngủ. Thay vào đó, sử dụng nấm linh chi có khả năng cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Từ xưa đến nay, nấm linh chi được coi là loại nấm quý trong Đông Y, thuộc dạng thượng phẩm với hơn 200 hoạt chất có tác dụng cải thiện sức khỏe, giấc ngủ và an thần. Theo Đông y, nấm linh chi vị đắng, tính hàn, đi vào các kinh Tâm, Phế, Can, Thận. Các hoạt chất trong nấm linh chi có tác dụng thanh nhiệt giải độc, dưỡng tâm, giúp tinh thần thư thái, giảm căng thẳng, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Các nghiên cứu hiện đại cũng đã tìm thấy bằng chứng khoa học hỗ trợ cho quan điểm này. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng các hoạt chất sinh học trong nấm linh chi như polysaccharides và triterpenes có tác dụng điều hòa hệ thần kinh trung ương, giảm căng thẳng, lo âu, từ đó giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Một nghiên cứu cụ thể trên chuột cho thấy khi sử dụng chiết xuất nấm linh chi, thời gian ngủ và thời gian ngủ sâu của chúng tăng lên đáng kể. Điều này cho thấy nấm linh chi có khả năng tăng cường giấc ngủ sâu, giúp cơ thể phục hồi năng lượng tốt hơn. Cơ chế tác động này được cho là liên quan đến việc điều chỉnh các chất dẫn truyền thần kinh, trong đó có TNF-α, một chất đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều hòa giấc ngủ.
Nghiên cứu này không chỉ xác nhận tác dụng an thần của nấm linh chi như đã được ghi nhận trong y học cổ truyền mà còn cung cấp bằng chứng khoa học về cơ chế hoạt động của nó. Để hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của nấm linh chi trong việc cải thiện giấc ngủ, ECO Pharma mời bạn đọc theo dõi tiếp ở phần bên dưới. 
Uống linh chi hỗ trợ cải thiện giấc ngủ ngon
Nấm linh chi là gì?
Nấm linh chi có tên gọi khoa học là Ganoderma lucidum, từ lâu đã được xem như một vị thuốc quý trong y học cổ truyền. Với hình dáng đặc trưng, mũ nấm đa dạng màu sắc từ nâu đỏ đến vàng, trắng, đen và cuống nấm lệch tâm.
Được mệnh danh là “nấm trường thọ”, linh chi xuất hiện trong nhiều văn bản cổ như “Thần nông bản thảo” và “Bản thảo cương mục”, được miêu tả với nhiều màu sắc khác nhau, mỗi màu mang đến một tác dụng riêng. Theo y học cổ truyền, linh chi có vị đắng, tính hàn, đi vào các kinh Tâm, Phế, Can, Thận, giúp bồi bổ cơ thể, tăng cường sức khỏe, kéo dài tuổi thọ và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh tật.
Từ góc độ hiện đại, các nghiên cứu khoa học đã dần khám phá ra những thành phần quý trong nấm linh chi như germanium, polysaccharide và acid ganoderic. Germanium giúp tăng cường quá trình trao đổi chất, hỗ trợ hệ miễn dịch. Polysaccharide có tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương. Axit ganoderic có khả năng chống viêm và dị ứng.
Nấm linh chi là một nguồn cung cấp chất dinh dưỡng dồi dào cho cơ thể. Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, 3g bột nấm linh chi chứa:
- Lượng calo: 10
- Carbohydrate: 2g
- Chất xơ ăn kiêng: 1g
- Tổng lượng đường: 0g
- Đường bổ sung: 0g
- Chất đạm: 1g
- Tổng chất béo: 0g
- Chất béo bão hòa: 0g
- Cholesterol: 0mg
- Natri: 0mg
- Sắt: 0,18mg
- Kali: 69mg
Nấm linh chi có giá trị dược liệu phong phú và được thừa nhận bởi cả y học cổ truyền và hiện đại mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm cải thiện giấc ngủ. 
Cả y học cổ truyền và hiện đại đều công nhận nấm linh chi là một dược liệu có lợi cho sức khỏe, cải thiện giấc ngủ ngon
Công dụng của nấm linh chi đối với giấc ngủ
Các nghiên cứu hiện đại đã chứng minh nấm linh chi còn có nhiều tác dụng tuyệt vời trong việc cải thiện chất lượng giấc ngủ. Sau đây là 5 lợi ích của nấm linh chi đối với giấc ngủ.
Giúp làm giảm mệt mỏi và các dấu hiệu trầm cảm
Trầm cảm và mệt mỏi mãn tính thường đi kèm với các rối loạn giấc ngủ. Nấm linh chi không chỉ có khả năng tăng cường hệ miễn dịch mà còn được nghiên cứu rộng rãi về tác dụng tích cực lên sức khỏe tâm thần. Các nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng nấm linh chi có tiềm năng giảm các triệu chứng trầm cảm, lo âu và mệt mỏi.
Một nghiên cứu lâm sàng trên 132 người bị suy nhược thần kinh cho thấy việc bổ sung nấm linh chi trong 8 tuần đã giúp cải thiện đáng kể tình trạng mệt mỏi, giảm đau nhức và nâng cao chất lượng cuộc sống. Tương tự, một nghiên cứu năm 2012 trên bệnh nhân ung thư vú cũng báo cáo rằng nấm linh chi có tác dụng giảm đáng kể các triệu chứng trầm cảm, lo âu và mệt mỏi, cải thiện chất lượng cuộc sống tổng thể của người bệnh sau 4 tuần.
Thúc đẩy sự thư giãn
Nấm linh chi có khả năng điều hòa hoạt động của hệ thần kinh trung ương, giúp cơ thể thư giãn và đi vào giấc ngủ một cách tự nhiên. Các hoạt chất trong nấm linh chi tác động đến các thụ thể thần kinh, ức chế sự hưng phấn và tăng cường sự ức chế, từ đó tạo điều kiện cho cơ thể dễ dàng đi vào giấc ngủ sâu. Nấm linh chi hoạt động một cách nhẹ nhàng và an toàn, giúp người dùng có được giấc ngủ ngon và sâu.
Hỗ trợ tăng cường hệ thống miễn dịch
Nấm linh chi không chỉ tác động đến giấc ngủ thông qua việc điều hòa hệ thần kinh mà còn nâng cao chất lượng giấc ngủ bằng cách tăng cường hệ miễn dịch. Các nghiên cứu in vitro đã chỉ ra rằng các hợp chất sinh học trong nấm linh chi có khả năng tương tác với các gen điều hòa miễn dịch, từ đó ảnh hưởng đến chức năng của tế bào bạch cầu. Các nghiên cứu cũ hơn đã phát hiện ra rằng một số dạng nấm linh chi có thể thay đổi đường dẫn viêm trong tế bào bạch cầu.
Một nghiên cứu năm 2006 đã phát hiện ra rằng nấm linh chi có thể làm tăng số lượng các tế bào bạch cầu khác ở những người mắc ung thư đại trực tràng. Trong một nghiên cứu cũ hơn khác, nấm này đã cải thiện chức năng của tế bào lympho, giúp chống nhiễm trùng và ung thư, ở các vận động viên tiếp xúc với điều kiện căng thẳng .
Khi hệ miễn dịch khỏe mạnh, cơ thể sẽ ít bị tác động bởi các yếu tố gây viêm, giảm tình trạng căng thẳng và lo âu, từ đó tạo điều kiện cho giấc ngủ sâu và ngon giấc.
Hỗ trợ kháng viêm
Các nghiên cứu dịch tễ học đã chỉ ra một mối liên kết chặt chẽ giữa rối loạn giấc ngủ và bệnh viêm mãn tính. Những người thường xuyên gặp khó khăn trong việc ngủ ngon có nguy cơ cao mắc các bệnh tự miễn và viêm nhiễm. Mặc dù cơ chế chính xác vẫn chưa được làm sáng tỏ hoàn toàn, nhưng người ta cho rằng căng thẳng, thay đổi nhịp sinh học và việc sử dụng thuốc điều trị có thể đóng vai trò quan trọng trong mối quan hệ phức tạp này.
Nấm linh chi, một loại thảo dược truyền thống đã được nghiên cứu về khả năng chống viêm và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Một nghiên cứu gần đây đã được thực hiện trên một nhóm 18 người lớn khỏe mạnh (tuổi từ 22 - 52). Nghiên cứu này đã theo dõi những thay đổi về các chỉ số viêm trong cơ thể sau khi bổ sung 1,44g nấm linh chi mỗi ngày trong 4 tuần. Kết quả nghiên cứu cho thấy, mặc dù không có sự thay đổi đáng kể về các chỉ số viêm chính, nhưng có một xu hướng giảm nhẹ ở một số chỉ số liên quan như nồng độ lipid thấp, đặc tính chống oxy hóa trong nước tiểu tăng lên. Điều này gợi ý rằng nấm linh chi có thể có tác dụng chống viêm nhẹ ở người khỏe mạnh. Quan trọng hơn, nghiên cứu không phát hiện bất kỳ tác dụng phụ nào liên quan đến việc sử dụng nấm linh chi trong thời gian nghiên cứu.
Điều này mở ra triển vọng sử dụng chiết xuất nấm linh chi trong việc hỗ trợ chống viêm, cải thiện chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, để đưa ra kết luận chắc chắn hơn về hiệu quả của nấm linh chi trong việc điều trị các bệnh viêm mãn tính và cải thiện giấc ngủ, cần có thêm nhiều nghiên cứu lâm sàng quy mô lớn hơn, đặc biệt là trên các đối tượng bệnh nhân cụ thể.
Giảm lo âu
Trục hạ đồi - tuyến yên - thượng thận (HPA) đóng vai trò trung tâm trong việc điều hòa phản ứng căng thẳng của cơ thể. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng nấm linh chi có khả năng điều chỉnh hoạt động của trục HPA, cụ thể là giảm sản xuất cortisol - hormone gây căng thẳng.
Nghiên cứu vào năm 2016 đã tập trung đánh giá tác dụng chống lo âu của bốn loài Ganoderma thu thập từ Uttarakhand, Ấn Độ. Kết quả cho thấy, chiết xuất methanol của G.lucidum có hiệu quả đáng kể trong việc giảm lo âu ở chuột, tương đương với tác dụng của thuốc diazepam. Hoạt tính này chủ yếu tập trung ở phân đoạn n-butanol, giàu các hợp chất phenol và flavonoid. Các hợp chất này được cho là tác động lên hệ thần kinh trung ương, đặc biệt là thông qua các thụ thể GABA, giúp giảm lo lắng và cải thiện tâm trạng.
Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng khoa học về tiềm năng của nấm linh chi trong việc điều trị các rối loạn lo âu. Tuy nhiên, để đưa ra kết luận chính xác, cần thực hiện thêm nhiều nghiên cứu lâm sàng quy mô lớn trên người. Ngoài ra, cơ chế tác động cụ thể của các hợp chất trong nấm linh chi lên trục HPA vẫn cần được làm rõ hơn. 
Nấm linh chi có tác dụng hỗ trợ tăng cường miễn dịch cho cơ thể, giúp giảm căng thẳng, lo âu cải thiện giấc ngủ ngon hơn
Cách sử dụng nấm linh chi giúp ngủ ngon
Nhiều cách dùng nấm linh chi để bồi bổ sức khỏe và giúp ngủ ngon. Một số cách thường thấy nhất như sau:
- Chuẩn bị: Ngâm 10g nấm linh chi thái lát vào 1 lít nước sạch.
- Sắc nước uống: Đun sôi hỗn hợp trên với lửa nhỏ trong khoảng 15 phút.
- Sử dụng: Uống nước sắc nấm linh chi hàng ngày, có thể pha thêm mật ong hoặc các loại thảo dược khác như táo đỏ, long nhãn để tăng hương vị và hiệu quả.
Ngoài ra, nấm linh chi còn được kết hợp với các loại thảo dược khác như atiso, tam thất, nhân sâm để tăng cường hiệu quả và đa dạng hương vị.
Thời điểm sử dụng nấm linh chi tốt nhất và liều lượng
Sử dụng nấm linh chi đúng thời điểm với liều lượng phù hợp là điều quan trọng giúp đảm bảo hiệu quả cải thiện chất lượng giấc ngủ. Cụ thể như sau:
Thời điểm sử dụng: Thời điểm lý tưởng để sử dụng nấm linh chi là trước khi đi ngủ khoảng 30 - 60 phút. Việc này giúp tận dụng tối đa tác dụng an thần, thư giãn của nấm linh chi, từ đó giúp bạn dễ dàng đi vào giấc ngủ sâu.
Liều lượng: Liều lượng nấm linh chi sử dụng có thể thay đổi tùy thuộc vào từng người và dạng bào chế. Thông thường, liều lượng khởi đầu được khuyến nghị là:
- Nấm linh chi khô: 1g - 2g/ngày.
- Chiết xuất nấm linh chi: 500g - 1000g/ngày.
- Bột nấm linh chi: 1g - 1.5g/ngày.
Hầu hết các chuyên gia khuyên bạn nên bắt đầu với liều lượng thấp. Sau đó nếu cần, bạn có thể tăng liều dần dần, nhưng hãy luôn lắng nghe cơ thể và tham khảo ý kiến chuyên gia chăm sóc sức khỏe để đảm bảo đó là phương pháp phù hợp với nhu cầu của bạn.
Tác dụng khác của nấm linh chi đối với sức khỏe
Bên cạnh tác dụng cải thiện giấc ngủ, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nấm linh chi mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác, bao gồm:
- Ổn định huyết áp.
- Cân bằng chỉ số cholesterol.
- Ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
- Tăng cường chức năng cho gan và thận.
- Phòng ngừa bệnh đường hô hấp như hen suyễn.
- Giảm nguy cơ mắc cúm.
- Hỗ trợ điều trị cho người bị nhiễm HIV/AIDS; Hỗ trợ trong điều trị ung thư.
- Giảm đau và ngăn chặn nguy cơ tái nhiễm zona
- Tăng cường miễn dịch, nâng cao sức đề kháng cho người bệnh
- Giảm căng thẳng mệt mỏi.
Các tác dụng cho sức khỏe trên chỉ được tìm ra trong các nghiên cứu trong thí nghiệm và một số nghiên cứu nhỏ trên người. Những tác dụng này chỉ mang lại lợi ích rất nhỏ so với những giả thiết về tác dụng của thảo dược này. Do đó, vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu lâm sàng quy mô lớn để xác định chính xác hiệu quả và cơ chế tác động của nấm linh chi đối với từng bệnh lý cụ thể. Vì vậy, lưu ý rằng không nên tự ý sử dụng nấm linh chi để thay thế thuốc chữa bệnh.
Nấm linh chi có tác dụng cân bằng chỉ số cholesterol trong cơ thể.
Những lưu ý khi sử dụng nấm linh chi
Nấm linh thường an toàn để dùng cho mọi người nhưng vẫn cần lưu ý một số điều sau:
- Liều lượng và tần suất sử dụng: Tránh uống quá liều hoặc quá thường xuyên, vì có thể gây ra một số tác dụng phụ như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, nổi mẩn,…
- Thời điểm sử dụng: Uống nước sắc từ nấm linh chi vào buổi tối, trước khi ngủ để tăng hiệu quả cải thiện giấc ngủ.
- Chọn lựa sản phẩm: Nấm linh chi có nhiều loại khác nhau, mỗi loại có những đặc tính và tác dụng riêng. Vì vậy, cần chọn loại nấm linh chi phù hợp với mục đích sử dụng và tình trạng sức khỏe của bản thân. Ngoài ra, hãy đảm bảo chọn nấm linh chi từ các nhà sản xuất uy tín và có giấy chứng nhận chất lượng.
- Bảo quản đúng cách: Nấm linh chi nên được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Theo dõi cơ thể trong quá trình sử dụng: Khi bắt đầu sử dụng nấm linh chi hoặc sản phẩm chiết xuất từ nấm linh chi, bạn nên theo dõi sát sao các phản ứng của cơ thể. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy ngừng sử dụng ngay lập tức để tránh những rủi ro không mong muốn.
- Người có tiền sử bệnh lý: Trước khi sử dụng nấm linh chi, đặc biệt là đối với những người đang mắc bệnh mãn tính, phụ nữ mang thai, cho con bú hoặc đang sử dụng các loại thuốc khác, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn cụ thể và đảm bảo an toàn.
- Tương tác thuốc: Nấm linh chi có thể tương tác với nhiều loại thuốc, đặc biệt là các thuốc điều trị bệnh tim mạch, tiểu đường. Một số thuốc có thể tương tác với nấm linh chi như aspirin, clopidogrel, warfarin, captopril, amlodipine, hydrochlorothiazide làm giảm hoặc tăng tác dụng của thuốc, gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.
Sử dụng đồng thời nấm linh chi với các thuốc như aspirin có thể gây tương tác thuốc, giảm hiệu quả điều trị, tăng nguy cơ xảy ra tác dụng phụ.
Một số phương pháp giúp cải thiện giấc ngủ khác
Bên cạnh việc sử dụng nấm linh chi áp dụng các biện pháp điều chỉnh lối sống cũng rất quan trọng để cải thiện chứng mất ngủ. Một số thói quen tốt nên duy trì hàng ngày như:
- Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào buổi sáng để đồng bộ hóa đồng hồ sinh học, duy trì giờ giấc ngủ và thức dậy đều đặn. Tránh ngủ trưa quá dài hoặc quá muộn.
- Ngủ sớm, ngủ đúng giờ và thức dậy vào một thời điểm cố định trong ngày giúp cân bằng nhịp sinh học của cơ thể.
- Caffeine có trong cà phê, trà, đồ uống có ga và một số loại thực phẩm khác có thể làm tăng sự tỉnh táo và khó đi vào giấc ngủ. Hạn chế tiêu thụ các chất kích thích như caffeine, rượu, ít nhất 2 - 3 giờ trước khi đi ngủ là cần thiết.
- Tạo một không gian ngủ tối, hạn chế tiếp xúc với ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử. Thay vào đó, hãy sử dụng ánh sáng dịu nhẹ từ đèn ngủ để tạo cảm giác thư giãn và dễ đi vào giấc ngủ.
- Hạn chế ăn quá no trước khi ngủ, việc ăn quá nhiều có thể gây khó tiêu và làm cơ thể khó thư giãn. Ngoài ra, uống quá nhiều nước trước khi ngủ cũng có thể làm gián đoạn giấc ngủ. Để có một giấc ngủ ngon, hãy ăn nhẹ và uống đủ nước trước khi ngủ khoảng 2 - 3 giờ.
- Tạo thói quen thư giãn trước khi ngủ là một cách hiệu quả để cải thiện chất lượng giấc ngủ. Bạn có thể đọc một cuốn sách yêu thích, nghe những bản nhạc hoặc tập trung vào các bài tập thiền để giúp tâm trí bình tĩnh và chuẩn bị cho giấc ngủ sâu.
- Tập thể dục đều đặn 30 phút mỗi ngày giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, nhưng nên tránh tập luyện quá gần giờ ngủ.
Ngoài ra, chủ động bổ sung tinh chất từ thiên nhiên có tác dụng hỗ trợ cải thiện giấc ngủ cũng là cách hiệu quả. Một số tinh chất như tinh chất Blueberry chiết xuất từ quả việt quất và Ginkgo Biloba chiết xuất từ cây bạch quả đã được các nhà khoa học Mỹ chứng minh hiệu quả cải thiện tuần hoàn máu lên não, bảo vệ tế bào thần kinh, giảm căng thẳng và mệt mỏi. Chúng giúp bạn dễ dàng đi vào giấc ngủ nhanh hơn và cải thiện chất lượng giấc ngủ tốt hơn. 
Tinh chất Blueberry và tinh chất Ginkgo Biloba trong viên uống OTIV đã được chứng minh về hiệu quả giảm căng thẳng, tốt cho trí não, cải thiện giấc ngủ ngon - Ảnh: OTIV
Uống nấm linh chi có mất ngủ không? Nấm linh chi là một loại thảo dược quý, không chỉ được các nền y học cổ truyền ca ngợi, nhiều tác dụng tốt cho sức khoẻ của loại nấm này cũng đã được khoa học chứng minh. Một số hoạt chất trong nấm linh chi giúp giảm căng thẳng, lo âu, tăng cường hệ miễn dịch và điều hòa giấc ngủ. Ngày nay, các chiết xuất của nấm linh chi trở thành lựa chọn phổ biến để bồi bổ vì tính tiện lợi.
