Đồ cúng ông công ông táo không cần phải tổ chức cầu kỳ nhưng cần phải trang trọng, chu đáo, thể hiện được tấm lòng của gia chủ. Vậy lễ cúng ông Công cần những gì, bài khấn và thời gian cúng ông Công như thế nào?
Nguồn gốc và sự tích Ông Công được lưu truyền dưới nhiều dạng câu chuyện khác nhau. Theo người xưa truyền lại, Táo Quân là vua bếp gồm có Táo bà và hai Táo ông, họ cũng chính là vị thần quyết định phúc đức của gia đình.
Vào ngày 23 tháng Chạp hằng năm, ông Công sẽ cưỡi cá chép lên Trời để báo cáo với Ngọc Hoàng Thượng đế tất cả những điều tai nghe mắt thấy ở trần gian cả việc tốt lẫn việc xấu và những gì chưa làm được. Từ đó, Thiên đình sẽ đưa ra thưởng phạt rõ ràng cho từng gia đình.
Tại sao phải có đồ cúng ông Công hằng năm?
Theo quan niệm tâm linh người xưa, nguồn gốc của Táo Quân chính là vua bếp núc, bao gồm hai Táo ông và 1 Táo bà . Họ chính là những vị thần có vai trò quan trọng trong việc quyết định đến phúc đức của gia chủ cũng như đại diện cho sự thật cho nên chúng ta cần phải có đồ cúng ông Công.
Năm 2023, ngày 23 tháng Chạp âm lịch sẽ rơi vào thứ 5, ngày 14 tháng 12 năm 2023 (DL) nên nhiều người vẫn phải đi làm. Do vậy, thời điểm này bạn không nhất thiết cúng vào đúng ngày 23 mà có thể cúng từ ngày 21. Và hãy nhớ là phải hoàn thành trước giờ Ngọ ngày 23 nhé.
Đồ lễ cúng ông công ông táo
Đồ lễ cúng ông Công ông táo truyền thống gồm có:
Màu sắc của mũ, áo và hia cúng cũng thay đổi theo từng năm phụ thuộc vào ngũ hành như sau:
Năm 2023 thuộc hành kim, do đó bạn nên chọn Đồ lễ cúng ông Công ông táo màu vàng sẽ phù hợp và mang lại nhiều may mắn hơn.
Nhiều gia đình có trẻ con, người ta cúng Táo Quân một con gà luộc. Gà luộc này phải thuộc loại gà cồ mới tập gáy (tức gà mới lớn) để ngụ ý nhờ Táo Quân xin với Ngọc Hoàng Thượng Đế cho đứa trẻ sau này lớn lên có nhiều nghị lực, thông minh và sinh khí hiên ngang như con gà cồ vậy.
Tùy theo từng gia cảnh, ngoài các lễ vật chính kể trên, người ta làm lễ mặn hay lễ chay để tiễn.
Chuẩn bị đồ cúng ông Công ông Táo cơ bản bao gồm:
Hiện nay, mâm cỗ cúng táo quân được đơn thuần hơi đa dạng, ko bắt bắt buộc gần như đông đảo các món như mâm cỗ truyền thống, chủ yếu phụ thuộc vào văn hóa vùng miền, cảnh ngộ, điều kiện kinh tế, khẩu vị của mỗi gia đình.
Nếu như gia đình nào ko mang điều kiện chỉ cần làm cho mâm cúng thuần tuý 3 món là đã được. đặc biệt, chuẩn bị đồ cúng ông công ông táo táo quân ở ba miền đều sở hữu đặc biệt riêng.
Bên cạnh đó, nơi đặt mâm cỗ cúng cũng rất quan trọng. Cần được đặt trọng thể ở vị trí bàn thờ gia tiên hoặc bàn độc táo quân riêng để tỏ bày lòng thành kính.
Đồ vàng mã cúng ông công ông táo
Tùy thuộc vào khu vực, đồ vàng mã cúng ông Công ông Táo sẽ có những yêu cầu chuẩn bị khác nhau. Thông thường, bộ trang phục đầy đủ cho ông Công ông Táo bao gồm: 3 chiếc mũ, 3 đôi giày, 3 bộ áo và 3 con cá chép giấy. Mũ dành cho ông Công thường có 2 cánh chuồn, trong khi mũ dành cho ông Táo không có cánh chuồn. Những chiếc mũ này được trang trí bằng các gương nhỏ hình tròn lấp lánh và kim tuyến đa sắc. Đôi khi, người ta chỉ cúng tượng trưng một chiếc mũ ông Công kèm theo áo và một đôi hia làm bằng giấy.
Ngoài ra, theo phong tục ở miền Trung, các gia đình chuẩn bị ngựa bằng giấy với yên và cương đầy đủ, trong khi ở miền Nam thì chỉ đơn giản với đôi hia, mủ và quần áo bằng giấy.
Quá trình cúng ông Công ông Táo thường được tiến hành trước thời điểm các Táo cưỡi cá chép lên trời, tức là trước 12 giờ ngày 23 tháng Chạp Âm lịch hàng năm. Tùy thuộc vào điều kiện của từng gia đình, lễ cúng có thể được tổ chức vào tối ngày 22 hoặc sáng ngày 23. Theo quan niệm, cổng thiên đình sẽ bị đóng nếu lễ cúng được tiến hành sau thời điểm trên.
Đặc biệt, trên mỗi bàn cúng ông Công ông Táo, cá chép là một yếu tố không thể thiếu, với niềm tin rằng cá chép sẽ hóa thành rồng để đưa các vị Táo về trời chầu Ngọc Hoàng. Nếu không có điều kiện mua cá sống để phóng sinh, gia đình có thể sử dụng cá chép giấy và vàng mã cùng các loại tiền âm.
Hiện nay, đồ vàng mã cúng ông Công ông Táo đã trở nên phong phú và xa hoa hơn với mâm cỗ đầy đủ và các vật dụng như máy bay, điện thoại bằng vàng mã… Tuy nhiên, những vật dụng này không phải là truyền thống của lễ cúng ông Công ông Táo. Cuối cùng, lễ cúng ông Công ông Táo phải bắt nguồn từ lòng thành và sự kính cẩn của gia chủ.
Thời gian tốt để cúng ông Công
Theo các chuyên gia phong thuỷ, đồ cúng ông Công cần phải được thực hiện trước khi bay về trời báo cáo Ngọc hoàng, tức là trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp năm Tân Sửu.
Sau khi bày lễ, thắp hương và đọc văn khấn xong, đợi hương tàn lại thắp thêm một tuần hương nữa, lễ tạ rồi hóa vàng mã và thả cá chép ra ao, hồ, sông, suối,… để chở lên chầu Trời.
Các khung giờ tốt để cúng ông Công năm 2023 gồm:
- Nếu cúng ngày 21 tháng Chạp, bạn nên cúng vào giờ Mão (5 - 7h), giờ Ngọ (11 - 13h), giờ Thân (15 - 17h), giờ Dậu (17 - 19h). Trong đó, giờ Ngọ là giờ Tốc Hỷ, là khung giờ tốt nhất để cúng ông Công ngày 21 tháng Chạp. Cùng vào khung giờ này giúp gặp nhiều may mắn, niềm vui, hóa giải bệnh tật và xui xẻo cho các thành viên trong gia đình.
- Nếu cúng ngày 23 tháng Chạp, bạn nên cúng vào giờ Thìn (7 - 9h) và giờ Tị (9 - 11h). Trong đó, giờ Thìn chính là giờ Tốc Hỷ, là thời điểm thích hợp nhất và mang lại nhiều may mắn cho gia đình.
- Theo tín ngưỡng dân gian, giờ Ngọ (11 - 13h) cũng là khung giờ tốt để cúng ông Công ngày 23 tháng Chạp. Khung giờ này là thời điểm mà các Thần Bếp quy tụ cùng về trời nên rất linh thiêng, thích hợp để đưa về trời và tốt nhất nên cúng trước 12h trưa. Tuy nhiên giờ Ngọ ngày 23 tháng Chạp Tết Tân Sửu trúng vào giờ Hắc đạo nên không quá tốt, bạn có thể chuyển sang cúng vào giờ Thìn (7 - 9h) hoặc giờ Tị (9 - 11h) nhé.
Sau khi cúng ông Công, bạn chỉ cần đợi nhang tàn là có thể dùng bếp nấu ăn trở lại bình thường rồi nhé.
Tín ngưỡng táo Quân có nguồn gốc từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ của Lão giáo - Trung Quốc. Nhưng khi giao thoa văn hóa, được người Việt chuyển thành sự tích “2 ông 1 bà” đó là vị thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc. Hiện nay, mọi người vẫn quen gọi chung là Táo quân hoặc
Những điều kiêng kị khi cúng ông Công ông Táo
Theo quan điểm truyền thống, ngày 23 tháng Chạp được coi là ngày kỷ niệm ông Công ông Táo, nhằm thể hiện lòng biết ơn của gia chủ đối với thần Đất, thần Nhà và thần Bếp núc. Trong ngày này, nhiều người thường tiến hành mua sắm các vật phẩm lễ để chuẩn bị cho lễ hội, tuy nhiên cần lưu ý một số quy định tránh kiêng kỵ sau đây.
- Trước khi đọc văn khấn bạn cần phải tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc nghiêm túc, kín đáo và lịch sự, để thể hiện sự tôn kính của gia chủ đối với các quan thần.
- Đọc văn khấn phải đọc với thái độ nghiêm túc, thành tâm, đọc to, rõ ràng, rành mạch.
- Không nên cầu xin tài lộc, sung túc mà chỉ nên xin Táo báo những việc tốt đẹp trong năm.
- Không cúng sau 12 giờ ngày 23
- Không đặt mâm lễ cúng ở dưới bếp
- Không thả cá chép từ trên cao xuống
Đồ cúng ông Công về trời là phong tục truyền thống của người Việt vào những ngày cuối năm. Đây được xem là thời khắc quan trọng mà mọi người mong muốn trình báo những vấn đề xảy ra trong năm qua và mong Ngọc Hoàng giúp đỡ nhân dân để một năm mới thuận lợi hơn
Sắm đồ cúng 23 tháng chạp
Lễ cúng ông Công, ông Táo là một nghi thức truyền thống lâu đời tại Việt Nam. Theo truyền thuyết, ông Công là vị thần quản lý đất đai trong nhà, còn ông Táo là ba vị đầu rau trông coi việc bếp núp. Hai vị thần này được ông Trời phái xuống trần gian để ghi chép và theo dõi những hành động Thiện - Ác của con người.
Hằng năm, vào ngày 23 tháng Chạp, các thần linh này trên Thiên đình cử cá chép để báo cáo về tất cả những hành động tốt và không tốt của con người trong suốt một năm qua, nhằm phục vụ cho việc xét xử công lý và phạt trừ tội lỗi.
Vì vậy, theo quan niệm của người Việt, ông Công và ba vị Thần Táo (hay vua Bếp) được coi là những thần linh quyền uy, mang lại sự bình an và phúc lợi cho gia đình. Tất nhiên, sự phúc lợi này đến từ việc tuân thủ đạo lý của gia chủ và các thành viên trong gia đình.
Với mong muốn mang lại nhiều may mắn cho gia đình, hàng năm vào ngày 23 tháng Chạp, người ta tổ chức lễ tiễn đưa ông Công và ông Táo lên chầu trời một cách trang trọng.
Theo truyền thống, khi mua đồ cúng ông Táo, người ta chọn màu sắc của áo, mũ và hia tương ứng dựa trên ngũ hành của năm đó. Ví dụ, năm hành kim sẽ sử dụng màu vàng, năm hành thủy sẽ sử dụng màu xanh…
- Mũ ông Táo 3 chiếc: 2 chiếc dành cho Táo ông loại có cánh chuồn và 1 chiếc cho Táo bà thì không có phần cánh chuồn
- Quần áo giấy cho Táo: hai bộ cho nam, 1 bộ cho nữ
- Hài Táo Quân: 2 đôi hài nam, 1 đôi hài nữ
- Giấy tiền vàng mã
- Trái cây tươi trái cây tươi (quả phật thủ, xoài, táo, cam, thanh long, nho,…)
- Cau trầu tươi.
- Hương, nến, rượu nếp hoặc trà.
Mẫu mâm cúng ông Táo đặc trưng miền Nam
Mâm lễ cúng ông Táo trong từng vùng miền đều mang những đặc trưng riêng. Ví dụ, mâm cúng ông Táo đơn giản của người miền Nam thường bổ sung đĩa đậu phộng, kẹo thèo lèo (kẹo vừng đen) và một bộ “cò bay, ngựa chạy”.
Ngoài ra, trong lễ cúng ông Táo, người dân miền Nam thường thêm món chè xôi vào bàn cúng. Tuy nhiên, nếu chỉ có mâm trái cây đơn giản cũng đủ để làm lễ cúng ông Táo. Thông thường, một bàn cúng Táo quân đơn giản và phổ biến nhất ở miền Nam sẽ bao gồm các món như gà luộc hoặc quay, thịt heo luộc, đĩa rau xào, giò heo, xôi gấc, củ kiệu, củ cải muối, canh mọc, trái cây tươi, trầu cau, trà và rượu.
Mẫu mâm cúng ông Táo miền Trung
Mâm cúng ông táo đơn giản miền Trung được coi là sự kết hợp giữa hai vùng Bắc Nam, với những đặc trưng riêng biệt. Mâm cúng này có những món ăn tương đồng với mâm cúng của người miền Bắc, bao gồm cơm, canh, gà luộc, thịt luộc, nem ran (ram)… Tuy nhiên, mâm cúng ông táo miền Trung còn có món xôi chè đặc trưng của người miền Nam.
Sự khác biệt quan trọng nhất tạo nên đặc trưng của mâm cúng Táo quân ở miền Trung là việc người dân miền Trung không cúng áo mũ vàng mã và không tổ chức lễ thả cá chép như miền Bắc, cũng như không thực hiện các hoạt động như “cò bay, ngựa chạy” như người miền Nam. Thay vào đó, họ thể hiện sự tôn kính bằng cách dâng lên một con ngựa bằng giấy, có yên cương đầy đủ và đốt vàng mã để cúng dường cho các vị thần linh.
Mua đồ cúng tại Xôi chè Bà Ba
Trên đây là bài viết chia sẻ đồ cúng ông Côngmà các gia đình cần biết. Hi vọng bài viết trên đây sẽ giúp bạn chuẩn bị ngày cúng ông Công được đầy đủ nhất. Bạn muốn được tư vấn kĩ hơn hoặc mua đồ cúng đầy đủ nhất thì liên hệ ngay cho Xôi chè bà ba hoặc hotline: 0918 16 22 99 - 0903 303 916 (Mrs. Hằng).
Tham khảo: Gợi ý đồ cúng nhập trạch tại xôi chè bà ba